Với trẻ nhỏ khi có các dấu hiệu bất thường về sức khỏe biểu hiện ra bên ngoài như ho, sốt, vàng da… thì cha mẹ đặc biệt không được bỏ qua.
1. Sốt trên 38 độ với trẻ dưới 3 tháng tuổi; trên 38.30 độ với trẻ từ 3-6 tháng tuổi và trên 39,40 độ với trẻ từ 6 tháng đến 2 năm tuổi.
Bác sĩ nhi khoa nhấn mạnh rằng số trên nhiệt kế cho bạn những phỏng đoán bước đầu về tình trạng bệnh của con mình. Nếu sốt nằm trong giới hạn những mốc trên, bé của bạn hoàn toàn không đáng lo ngại và gần như không cần thiết phải cho con đến bác sĩ. Nó có thể là biểu hiện của mọc răng, phản ứng lại với sự thay đổi của thời tiết… Cha mẹ chỉ cần có con ăn uống đủ chất và uống nước nhiều hơn.
Tuy nhiên nếu con bạn sốt vượt qua những chỉ số nêu trên rất có thể bé ốm là do nhiễm khuẩn hoặc virut. Tất nhiên, đừng quá lo lắng, sốt không phải là một bệnh, nó chỉ là biểu hiện của việc hệ thống miễn dịch của cơ thế chống chọi lại với sự việc bất thường nào đó của cơ thể. Hãy cho con uống nước nhiều hơn, hạ nhiệt độ của con xuống thấp bắng các biện pháp khác nhau (uống thuốc hạ sốt, cởi bớt quần áo, đắp khăn lên trán…), và sau đó hãy gọi cho bác sĩ để được hướng dẫn tiếp.
2. Sốt không có chiều hướng giảm dù đã áp dụng các biện pháp điều trị hoặc kéo dài nhiều hơn 5 ngày.
Nếu bạn đã áp dụng các biện pháp giảm sốt như uống thuốc hạ sốt, dùng khăn mặt thấm nước ấm đắp lên trán, lau gan bàn tay, bàn chân, nách và bẹn, mặc quần áo thoáng mát mà nhiệt độ của con vẫn không hề giảm trong vòng 4-6 giờ, đây là lúc bạn cần gọi ngay cho bác sĩ. Đây có thể là biểu hiện của việc cơ thể bị nhiễm trùng quá nghiêm trọng mà cơ thể bé đang vật lộn để chống chọi lại.
Thêm nữa, sốt bị gây ra bởi những loại virut thông thường như cúm hoặc cảm lạnh thường biến mất trong khoảng 5 ngày. Những triệu chứng sốt kéo dài lâu hơn, kể cả sốt ở nhiệt độ thấp (38 độ) có thể bị gây ra bởi những nhiễm trùng khác, đòi hỏi phải điều trị bằng kháng sinh – Bác sĩ nhi khoa Alanna Levine, MD, Bệnh viện nhi khoa Orangetown, Tappan, New York cho hay.
3. Sốt kèm theo các triệu chứng khác như: cứng cổ, đau đầu, phát ban (vết ban có thể như những vết bầm tím hoặc như các chấm nhỏ màu đỏ).
Hãy gọi ngay cho bác sĩ của bạn. Những biểu hiện trên có thể là do viêm màng não hoặc một bệnh nào đó cần có sự chú ý và theo dõi ngay lập tức.
4. Nổi ban bầm tím trên diện rộng, ban hình vòng cung, hoặc những nốt đỏ li ti không biến mất khi ấn tay sâu trên da.
Bất kỳ những vết ban như vậy xuất hiện trên da với diện rộng mà không giải thích được nguyên nhân cần được thăm khám bác sĩ ngay lập tức. Nó có thể là dấu hiệu của bệnh Lyme hoặc những rối loạn về máu. Càng nguy hiểm hơn nếu con của bạn xuất hiện kèm thêm các triệu chứng khác như hôn mê, kích động hoặc khó thở.
5. Vàng da
Khác với hiện tượng môi tím tái, vàng da (jaundice), nhất là vàng da sau khi sinh thì sau đó nó sẽ phát triển tồi tệ hơn. Thông thường, bilirubin được gan sản xuất ra nhưng ở trẻ sơ sinh, gan còn đang trong giai đoạn hoàn thiện, tốc độ sản xuất và xử lý bilirubin tích lại và gây nên hiện tượng vàng da. Trường hợp cơ thể tồn đọng quá nhiều bilirubin có thể gây ảnh hưởng đến não, gây cơn động kinh và tổn thương vĩnh viễn.
Khi trẻ bị vàng da, giới chuyên môn thường khuyến cáo cho trẻ ăn uống bình thường để giúp trẻ đào thải bilirubin dư thừa ra khỏi cơ thể thông qua phân và nước tiểu. Nên cho trẻ đi khám sớm để có hướng điều trị kịp thời. Có thể bác sĩ sẽ đặt trẻ dưới ánh đèn tia cực tím (UV) mà người ta quen gọi là liệu pháp quang tuyến (phototherapy) để giúp cơ thể trẻ bẻ gãy bilirubin, ngoài ra có thể áp dụng phương pháp truyền máu cho trẻ.
Theo kinh nghiệm, chỉ cần cho trẻ ăn uống tốt và sử dụng liệu pháp trị liệu bằng quang tuyến là có thể đưa bilirubin về mức bình thường và giúp trẻ khỏi bệnh.
6. Mất nước
Trường hợp trẻ không ướt tã, nhiều người ngộ nhận cho rằng trẻ khỏe mạnh nhưng đây chính là hiện tượng thiếu nước, khát, mất nước của cơ thể. Theo các chuyên gia nhi khoa, trẻ sơ sinh dưới 6 ngày tuổi mỗi ngày phải thay tã ít nhất 6 lần.
Ngoài dấu hiệu nói trên, việc mất nước ở trẻ sơ sinh còn thể hiện khô môi, khô miệng, mắt trũng, thờ ơ, đờ đẫn thiếu tập trung. Trong trường hợp này, bác sĩ khuyến cáo các bậc cha mẹ nên cho trẻ bú bình thường, bổ sung thêm chất điện giải (Orezol). Nếu mất nước nhiều cần phải đưa trẻ đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt.
7. Ho kèm mật xanh
Trường hợp trẻ ho, khóc quá nhiều, ăn nhiều là biểu hiện bất thường của dạ dày, hệ tiêu hóa, nhất là khi ho kèm theo mật xanh, hoặc có màu nâu đen giống như cà phê. Ho ra mật xanh là dấu hiệu bị lồng ruột, ruột bị tắc, còn nôn mửa có màu như bã cà phê là hiện tượng xuất huyết nội. Nôn mửa sau khi chấn thương não cần phải khám và đánh giá ngay vì đây là dấu hiệu bất thường, ngoài ra nếu chấn thương sọ não không kèm theo nôn mửa cũng phải đưa đi bác sĩ ngay, tuy nhiên phần lớn là bình thường, không nên quá lo lắng, bác sĩ sẽ khám và đưa ra những quyết định cụ thể cần thiết
8. Xuất hiện nốt ruồi mới hoặc thay đổi so với ban đầu
Hãy ghi nhớ vị trí của các nốt ruồi trên cơ thể của con bạn từ khi con mới được sinh ra, bởi vì những nổt ruồi này có nguy cơ cao trở thành ác tính. Hãy để ý các nốt ruồi trên cơ thế của con 1 tháng một lần vào lúc tắm. Hãy gọi cho bác sĩ của bạn nếu phát hiện ra các dấu hiệu bất thường như: thay đổi kích thước, hình dạng, thay đổi màu sắc… Tất cả những dấu hiệu này đều tiềm tàng khả năng của một bệnh ung thư da.
9. Đau bụng ở phía dưới bên phải (hố chậu phải)
Mặc dù vị trí của đau do viêm ruột thừa thường là đau ở vùng hố chậu phải nhưng đôi khi nó cũng đau xung quanh rốn rồi di chuyển xuống phía dưới. “Với những virut dạ dày thông thường, các triệu chứng thường thấy là sốt, đau bụng, nôn mửa và tiêu chảy. Với viêm ruột thừa đôi khi cũng thấy xuất hiện các triệu chứng tương tự. Ban đầu là tiêu chảy, sau đó là đau bụng, nôn mửa, đau và sốt” – Bác sĩ Ari Brown – bác sĩ gia đình tại Austin cho biết. Nếu bạn thấy xuất hiện những dấu hiệu này hãy đưa bé đến bác sĩ một cách nhanh nhất. Viêm ruột thừa nếu để lâu sẽ rất nguy hiểm, phát hiện và điều trị sớm sẽ đem lại hiệu quả cao.
10. Đau đầu đánh thức bé vào giữa đêm, sáng sớm kèm theo triệu chứng nôn mửa
Đây có thể là triệu chứng của chứng đau nửa đầu. Chứng đau nửa đầu thực tế không quá nguy hiểm, có thể được điều trị một cách hiệu quả. Nhưng các triệu chứng đau vào nửa đêm và sáng sớm kèm nôn mửa cũng có thể là dấu hiệu của một bệnh nào khác nguy hiểm hơn. Quan trọng nhất nó làm suy giảm sức khỏe của bé.
11. Môi tím tái
Môi trẻ tím tái (cyanosis), xanh, hoặc trong lưỡi có màng nhầy, kèm màu xanh là dấu hiệu cơ thể thiếu ôxy hay còn gọi là chứng da xanh. Nếu gặp trường hợp này, nên đưa trẻ đi khám để được kiểm tra và kê đơn cần thiết.
12. Thay đổi màu sắc quanh miệng (từ hồng hào chuyển sang sắc xanh nhợt nhạt), thở rất khó nhọc, phát ra tiếng như huýt sáo khi thở.
Dấu hiệu đáng lo ngại khi âm thanh phát ra từ ngực, phổi và mũi. Các vấn đề hô hấp nghiêm trọng thường bị gây ra do nghẹt thở, phản ứng dị ứng, lên cơn hen suyễn (có thể xảy ra ở trẻ em vài tháng tuổi), viêm phổi, ho gà, viêm thanh quản. Nếu bạn không thực sự chắc chắn về tình trạng của con mình, hãy tự mình kiểm tra. Đếm từng hơi thở của con trong vòng 30 giây, sau đó nhân với 2. Một tỷ lệ bình thường là dưới 60 đối với trẻ sơ sinh, dưới 40 với trẻ dưới 1 tuổi, dưới 30 cho trẻ từ 1-2 tuổi, dưới 24 đối với trẻ từ 4-10 tuổi.