Ở phương Tây, mật ong được xem như một loại nguyên liệu, thực phẩm và là thuốc không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày. Tại Việt Nam, gần đây, xu hướng dùng mật ong ngày càng phổ biến và được người tiêu dùng quan tâm.
Về mặt sức khỏe, mật ong có thể dùng để trị ho, nhất là cho trẻ em, trị họng đau rát, tăng sức đề kháng, chữa đau bao tử. Ngoài ra, mật ong rất lý tưởng để cung cấp năng lượng cho cơ bắp khi phải vận động làm việc nhiều. Carbonhydrates trong mật ong cũng rất cần cho chế độ ăn giúp duy trì cơ thay mỡ.
Còn các đầu bếp thì vẫn thường sử dụng mật ong như một công thức bí mật để tạo ra các hương vị đầy cảm hứng và bất ngờ cho người thưởng thức. Trà mật ong hay cà phê pha mật ong giúp bạn loại bỏ nguy cơ tiểu đường và mang lại cảm giác dễ chịu, thư thái.
Mật ong còn là lựa chọn hàng đầu cho các bí kíp làm đẹp tự nhiên, tại gia bởi có thể giúp lưu giữ độ ẩm trên da, giúp liền sẹo, sát khuẩn và ngăn ngừa mụn; sự kết hợp giữa chanh và mật ong là cách thức tuyệt vời cho vóc dáng và làn da đẹp.
Tuy vậy, thị trường mật ong hiện nay vẫn khiến người tiêu dùng băn khoăn khi phải chọn lựa các loại mật ong và thông tin về nguồn gốc, chất lượng sản phẩm trên nhãn mác. Mật ong rừng vốn được người tiêu dùng xem là biểu tượng vàng nên được định giá rất cao (thường 600-700 ngàn/1l), được mua từ những người bán địa phương, nhưng khó kiểm chứng về nguồn gốc.
Trên thực tế, mật ong nuôi hay mật ong rừng đều đem lại các lợi ích cho sức khỏe nếu đảm bảo là mật ong thật. Một quy trình làm mật ong theo phương pháp tự nhiên, không cho ong ăn đường, không đẩy nhanh, thu mật vội vã sẽ đem đến thứ mật ong chất lượng.
Nhiều người vẫn hay dựa vào các cách dân gian để phân biệt như thử mật với cọng hành, thử mật với lửa, với nước. Tuy nhiên, những cách trên vẫn không thể phân biệt được chính xác mật nguyên chất hay không. Ví dụ, khi nhúng cọng hành vào trong mật hoặc một hỗn hợp đậm đặc thì cọng hành đều héo đi do mất nước. Cách này chưa thể xác nhận được mật thật hay là một hỗn hợp đậm đặc có pha mật.
Theo bà Nguyễn Phương Linh (trưởng đại diện nhãn hiệu mật ong Bonie Bee) thì: “Để xác định mật ong thật hay giả cần phải kiểm định qua phòng thí nghiệm”. Bà Linh cho biết, chẳng hạn các sản phẩm mật ong xuất khẩu từ công ty Bonie Bee đều được gửi đi kiểm chứng tại các phòng thí nghiệm mật ong của thế giới như QSI, Applica như một thủ tục bắt buộc nhằm xác nhận nguồn gốc và thành phần mật ong. Còn đối với thị trường trong nước, thì phải tiến hành kiểm tra chất lượng tại Viện Pasteur và Viện Vệ sinh Y tế công cộng (Sở Y Tế).
Bên cạnh việc lựa chọn mật, bảo quản cũng là vấn đề người dùng nên lưu ý. Để bảo quản mật tốt, chỉ cần để ngoài nhiệt độ bình thường. Nhiều gia đình sợ kiến, bỏ chai mật vào tủ lạnh có thể làm mật đông lại, xuất hiện kết tinh… dù có thể ngâm vào nước ấm để rã đông nhưng có thể làm thay đổi chất lượng của mật. Ngoài ra, các loại chai nhựa, chai nhôm cũng khiến mật bị ôxy hóa, không tốt cho sức khỏe. Mật ong nên được đóng trong chai thủy tinh chất lượng cao nhằm giữ nguyên chất lượng.